Pracownicy otrzymują od pracodawcy obuwie ochronne. Czy pracodawca może zakazać pracownikom noszenia własnego obuwia ochronnego, nawet jeśli spełnia wymagania określone w Polskich Normach? Czy te same zasady dotyczą osób zatrudnionych na umowie zlecenia? Czy zleceniodawca może nakazać korzystać z określonego obuwia, które przekazał?
Pracownik nie może – nawet za zgodą pracodawcy – stosować własnej odzieży ochronnej. Przywilej ten dotyczy wyłącznie odzieży roboczej i to też tylko w ściśle określonych przypadkach.
Pracodawca, który w wyniku oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy przewidział konieczność zapewnienia pracownikom obuwia ochronnego, ma obowiązek nie tylko zapewnienia takiego obuwia, ale również egzekwowania jego noszenia przez pracowników. W przypadku ignorowania przez pracowników powyższego obowiązku, pracodawca nie powinien ich dopuścić do pracy (bez prawa do wynagrodzenia). Ponadto może zastosować karę porządkową za nieprzestrzeganie przepisów i zasad bhp.
Czytaj także: Czym wyróżnia się nowoczesne obuwie ochronne?
Pracownik nie może – nawet za zgodą pracodawcy – stosować własnej odzieży ochronnej.
Czy zleceniodawca może nakazać korzystanie z określonego obuwia ochronnego osobom zatrudnionym na umowę zlecenie, które im przekazał?
Tak, ponieważ pracodawca może narzucić podwykonawcom dostosowanie się do jego zasad. Opisuje się to w umowie lub w księdze podwykonawców, która jest integralną częścią umowy.
Czytaj także: Obowiązkowa dokumentacja dotycząca obuwia ochronnego
Stosownie do postanowień art. 207 § 2 Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Przejawem tej powinności, jest obowiązek nieodpłatnego dostarczania pracownikom przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informowanie pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami.
Pracodawca ma też obowiązek dostarczać pracownikom nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach, jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Czytaj także: Oświadczenie pracownika o niestosowaniu obuwa roboczego – czy jest skuteczne?
Ponadto pracodawca powinien ustalić rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne, jak i przewidywane okresy użytkowania odzieży oraz obuwia roboczego.
Dopuszcza się również ustalenie stanowisk pracy, na których pracodawca umożliwi stosowanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego (roboczego, a nie ochronnego!), spełniających wymagania z zakresu bhp.
Czytaj także: Czy możliwe jest, aby obuwie bezpieczne z wkładką antyprzebiciową było tak komfortowe, jak obuwie sportowe?
Mając na uwadze powyższe pracodawca, który w wyniku oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy przewidział konieczność zapewnienia pracownikom obuwia ochronnego, ma obowiązek nie tylko zapewnienia takiego obuwia, ale również egzekwowania jego używania przez pracowników. Obowiązek ten został scedowany na osoby kierujące pracownikami i wynika bezpośrednio z treści art. 212 pkt 2, 3 i 5 Kodeksu pracy. W przypadku ignorowania przez pracowników obowiązku stosowania przewidzianych przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, pracodawca nie powinien ich dopuścić do pracy (bez prawa do wynagrodzenia), a także może zastosować karę porządkową, o której mowa w art. 108 Kodeksu pracy (upomnienie, nagana lub kara pieniężna), za nieprzestrzeganie przepisów i zasad bhp.
Autor: mgr Karolina Walas główny specjalista ds. BHP