Czy są wymagania prawne dotyczące okresowych przeglądów urządzeń, które nie podlegają okresowym przeglądom UDT? Chodzi o urządzenia typu: krajalnica do wędlin, maszyna myjąca, balownica do makulatury.
Obowiązek przeprowadzania okresowych przeglądów maszyn, urządzeń technicznych oraz narzędzi wynika z poniższych zapisów zawartych m.in. w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w aktach prawnych.
Czytaj także: Jak często przeprowadzać przegląd i badania sprzętu dielektrycznego?
Przede wszystkim pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne:
1) zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególności zabezpieczały pracownika przed urazami, działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem, działaniem drgań mechanicznych i promieniowania oraz szkodliwym i niebezpiecznym działaniem innych czynników środowiska pracy,
2) uwzględniały zasady ergonomii.
Ponadto maszyny i inne urządzenia techniczne powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, określone w odrębnych przepisach, przez cały okres ich użytkowania.
Czytaj także: Przeglądy podestów roboczych – czy i jak często przeprowadzać
Pracodawca jest obowiązany zapewnić systematyczne kontrole stanu bezpieczeństwa i higieny pracy ze szczególnym uwzględnieniem:
• organizacji procesów pracy,
• stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych,oraz ustalić sposoby rejestracji nieprawidłowości i metody ich usuwania.
Pracodawca powinien zapewnić, aby maszyny narażone na działanie warunków powodujących pogorszenie ich stanu technicznego, co może spowodować powstawanie sytuacji niebezpiecznych, poddane były:
1) okresowej kontroli, a także badaniom przez jednostki działające na podstawie odrębnych przepisów albo osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje,
2) specjalnej kontroli przeprowadzanej przez jednostki albo osoby, o których mowa wyżej, w przypadku możliwości pogorszenia bezpieczeństwa związanego z maszyną, a będącego wynikiem:
a) prac modyfikacyjnych,
b) zjawisk przyrodniczych,
c) wydłużonego czasu postoju maszyny,
d) niebezpiecznych uszkodzeń oraz wypadków przy pracy.
Obowiązek przeprowadzania okresowych przeglądów maszyn, urządzeń technicznych oraz narzędzi wynika również z zapisów instrukcji dostarczonych przez ich producentów.
Trzeba mieść na uwadze, że wyniki kontroli, przeglądów maszyn, urządzeń oraz narzędzi są jednym z podstawowych elementów:
• zapewnienia bezpieczeństwa w zakładzie przez wskazywanie działań usuwających zagrożenia, nieprawidłowości,
• prawidłowej oceny ryzyka zawodowego.
Czytaj także: Jak powinna wyglądać książka kontroli i przeglądów dla maszyn?
Natomiast do działań służby bhp należą:
1) przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (…),
2) bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń,
3) sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.
• art. 207, art. 212, art. 215, art. 216. art. 217, art. 218, art. 226, art. 23711a § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. 2023 poz. 1465 ze zm.).
• § 39, § 39a, § 40.1, § 51.1, § 57, § 58 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.).
• § 3, 19, § 26, § 27, § 28 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596 ze zm.).
• § 1, § 3, §29.3 oraz Zał. Nr 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. Nr 199, poz. 1228 ze zm.).
• § 2.1 punkty: 1, 2, 3, 7, 15 i § 3 punkty: 1, 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 109, poz. 704 ze zm.).
• § 6, § 7, § 9 rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176).
oraz • przepisy w zakresie wymagań bhp dotyczące konkretnych maszyn i urządzeń (np. podlegających UDT) oraz procesów produkcyjnych (np. występowanie niebezpiecznych czynników chemicznych, zagrożenia wybuchowe, pożarowe),
• instrukcje producentów poszczególnych maszyn, urządzeń, narzędzi.
Lesław Zieliński były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pracy, rejestrowany audytor pomocniczy SZBP wg ISRS