Czy do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego i Państwowej Inspekcji Pracy należy zgłaszać wszystkie substancje, które w karcie charakterystyki mają wskazane zagrożenie H360, czy tylko te, dla których przeprowadzone były pomiary środowiska pracy i wskazane były przekroczenia?
Zgodnie z § 6 ust. 2 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 26 lipca 2024 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym w środowisku pracy każdy pracodawca ma obowiązek składać pisemną informację o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, które występują w jego zakładzie pracy, niezależnie od wyników pomiarów środowiska pracy. Jeżeli takie substancje są stosowane u pracodawcy, występują w procesie pracy należy dokonać zgłoszenia.
Czytaj także: Substancje reprotoksyczne w zakładzie pracy - co to oznacza dla pracodawcy
Zgłaszanie substancji niebezpiecznych, takich jak te oznaczone klasyfikacją H360 (działanie szkodliwe na rozrodczość), do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (PWIS) oraz Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) zależy od kilku kluczowych czynników związanych z przepisami dotyczącymi chemikaliów i bezpieczeństwa w miejscu pracy.
Czytaj także: Jak, po zmianach, interpretować termin przekazania informację o substancjach chemicznych, ich mieszaninach do WIS i OIP?
Zgodnie z przepisami, substancje chemiczne o określonych zagrożeniach, w tym te klasyfikowane jako H360 (działanie rakotwórcze, mutagenne, działanie szkodliwe na rozrodczość), muszą być odpowiednio zgłoszone do odpowiednich organów, jeśli są stosowane w środowisku pracy. Zgłoszenie nie zależy wyłącznie od pomiarów środowiska pracy i przekroczeń norm, ale od samej obecności tych substancji w miejscu pracy.
Substancje oznaczone klasą H360 są uważane za substancje stwarzające poważne zagrożenie dla zdrowia. Obowiązek zgłoszenia do PIP oraz PWIS dotyczy nie tylko sytuacji, w których przekraczane są dopuszczalne normy stężenia substancji w środowisku pracy, ale także samego faktu stosowania substancji sklasyfikowanej jako H360 w miejscu pracy.
W przypadku substancji niebezpiecznych, takich jak te sklasyfikowane jako H360, pracodawca ma obowiązek regularnie monitorować stężenia tych substancji w środowisku pracy, nawet jeśli na wstępie nie ma informacji o przekroczeniu dopuszczalnych norm. Zgłaszanie substancji nie jest uzależnione od wyników pomiarów, ale pomiary są istotnym elementem nadzoru nad warunkami pracy i muszą być wykonywane dla substancji niebezpiecznych.
Czytaj także: Pomiar pyłu krzemionki poniżej 0,1 NDS - jak dokonać wpisu w sprawozdaniu o substancjach chemicznych po zmianach.
Pracodawca ma obowiązek prowadzić rejestr substancji niebezpiecznych stosowanych w zakładzie pracy, a substancje o oznaczeniu H360 powinny znaleźć się w takim rejestrze. Należy także dokonywać zgłoszenia do odpowiednich instytucji, bez względu na to, czy w wyniku pomiarów przekroczono normy stężeń w środowisku pracy.
Zagrożenie H360 oznacza działanie szkodliwe na rozrodczość. Jest to klasyfikacja zagrożeń chemicznych zgodnie z Globalnym Zharmonizowanym Systemem Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS). Substancje oznaczone tym symbolem są uznawane za niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ mogą wpływać na zdolności rozrodcze zarówno kobiet, jak i mężczyzn, a także powodować wady rozwojowe płodu.
H360: • Może działać szkodliwie na rozrodczość lub płód. • Może obejmować zarówno zagrożenie dla zdolności do rozrodu, jak i możliwość uszkodzenia płodu (działanie teratogenne).
H360F: Może upośledzać płodność.
H360D: Może działać szkodliwie na płód.
H360FD: Może upośledzać płodność oraz działać szkodliwie na płód.
Konsekwencje zdrowotne • Upośledzenie zdolności do rozrodu. • Wzrost ryzyka poronienia. • Uszkodzenia płodu, które mogą prowadzić do wad wrodzonych.
Przykłady substancji oznaczonych H360: • Niektóre rozpuszczalniki organiczne (np. toluen). • Metale ciężkie (np. ołów i jego związki). • Niektóre leki i pestycydy.
Pracownicy mający kontakt z substancjami sklasyfikowanymi jako H360 muszą być chronieni przed ich działaniem poprzez odpowiednie środki ochrony. Natomiast substancje te muszą być zgłoszone do odpowiednich organów, takich jak Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny i Państwowa Inspekcja Pracy.
Substancje oznaczone zagrożeniem H360 (działanie szkodliwe na rozrodczość) należy zgłaszać do Państwowej Inspekcji Sanitarnej, gdy pracownicy mają z nimi kontakt w miejscu pracy. Obowiązek ten wynika z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony zdrowia pracowników w środowisku pracy.
Substancje oznaczone kodem H360 są uznawane za szczególnie niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ mogą upośledzać płodność lub działać szkodliwie na rozwój płodu. W związku z tym ich używanie w miejscu pracy wiąże się z koniecznością podjęcia dodatkowych działań w zakresie:
• monitorowania narażenia pracowników, poprzez pomiary stężenia substancji w środowisku pracy, aby ocenić, czy poziom narażenia pracowników nie przekracza dopuszczalnych norm. • wprowadzenia środków ochrony, takie jak wentylacja, środki ochrony osobistej (rękawice, maski itp.) oraz ograniczenie ekspozycji • prowadzenia rejestru tych substancji.
Substancje chemiczne sklasyfikowane jako H360 (działanie szkodliwe na rozrodczość) należy zgłaszać do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego i Państwowej Inspekcji Pracy niezależnie od tego, czy były wykonywane pomiary środowiska pracy i stwierdzono przekroczenia norm. Sam fakt obecności takiej substancji w miejscu pracy obliguje pracodawcę do ich zgłoszenia oraz monitorowania stężeń w środowisku pracy.
mgr Karolina Walas główny specjalista ds. BHP