Jak prawidłowo rozgraniczyć środki ochrony indywidualnej od roboczych? Czy buty gumowe mogą być klasyfikowane jako robocze? Wiadomym jest, że ŚOI mają chronić przed zagrożeniami środowiska. Jednak, czy pozostałe elementy odzieży mają chronić tylko przed zabrudzeniami? Jaka jest ogólna zasada tych rozgraniczeń?
Środki ochrony indywidualnej (SOI):
Definicja ŚOI. Środki ochrony indywidualnej to wszelkie urządzenia lub środki przeznaczone do noszenia przez pracownika w celu ochrony przed jednym lub wieloma zagrożeniami, które mogą zagrażać jego bezpieczeństwu lub zdrowiu w miejscu pracy.
Przykłady ŚOI Kaski, rękawice ochronne, gogle, maski przeciwpyłowe, odzież ochronna (np. kombinezony chemiczne, odzież przeciwogniowa).
Zadania ŚOI Mają one na celu ochronę przed specyficznymi zagrożeniami, takimi jak chemikalia, wysokie temperatury, przecięcia, upadki itp.
Definicja odzieży roboczej Odzież robocza to ubrania noszone w miejscu pracy, które mogą chronić przed zabrudzeniami, ale niekoniecznie są zaprojektowane z myślą o ochronie przed specyficznymi zagrożeniami.
Przykłady odzieży roboczej Ogrodniczki, fartuchy, koszule, spodnie robocze, T-shirty z logotypem.
Zadania odzieży roboczej Głównie chronią przed zabrudzeniem, zużyciem odzieży własnej, a także mogą zwiększać komfort pracy, ale nie zawsze oferują specjalistyczną ochronę. Odzież robocza jest nie tylko praktyczna, ale także kluczowa dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Dobrze dobrana odzież może znacząco wpłynąć na komfort pracy i efektywność w wykonywaniu zadań.
Buty gumowe mogą być klasyfikowane jako odzież robocza. Szczególnie, gdy są używane do ochrony przed zabrudzeniem lub w warunkach, gdzie występuje ryzyko kontaktu z wodą czy substancjami chemicznymi. Jeśli buty gumowe są zaprojektowane do ochrony przed określonymi zagrożeniami (np. substancjami chemicznymi,), mogą również być traktowane jako SOI ponieważ:
• posiadać właściwości elektroizolacyjne, • posiadać stopień odporności termicznej, • posiadać stalowe wzmocnienie noska buta, • być odporne na przebicie podeszwy, • być odporne poślizg i na olej, • być odporne na wysoką temperaturę – cholewy mogą odporne na płomień i promieniowanie cieplne, • absorbować energię obszaru pięty, • izolować ciepło zespołu podeszwy, • zabezpieczać przed przesiąkaniem wody do wnętrza.
Wiele elementów odzieży roboczej ma na celu ochronę przed zabrudzeniem i zużyciem, a niektóre elementy odzieży roboczej (np. odzież wierzchnia, rękawice) mogą również chronić przed innymi zagrożeniami, jak urazy mechaniczne, wysokie temperatury czy substancje chemiczne.
Odzież ochronna jest niezbędna do zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w różnych środowiskach pracy. Jej zastosowanie pozwala na minimalizację ryzyka urazów i chorób zawodowych, co przekłada się na większą efektywność i komfort pracy.
Art. 237^1 Kodeksu pracy Zobowiązuje pracodawcę do zapewnienia pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej (SOI) oraz odzieży roboczej, jeśli jest to niezbędne do ochrony zdrowia i życia pracowników w związku z wykonywaną pracą.
Rozporządzenie z 28 maja 1996 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp, określa szczegółowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym zasady dotyczące stosowania odzieży roboczej i ochronnej.
Czytaj także: Instrukcja stosowania środków ochrony indywidualnej – kto ją ma stworzyć
Rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad BHP przy obsłudze urządzeń technicznych.
Rozporządzenie z 2 września 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze urządzeń technicznych dotyczy ochrony zdrowia pracowników w kontekście stosowania odzieży ochronnej i roboczej.
Wśród Polskich Norm istnieją także normy branżowe dotyczące klasyfikacji i stosowania odzieży ochronnej oraz roboczej, które mogą być wykorzystywane jako standardy w danej branży. Ustawa o systemie oświaty (w przypadku placówek edukacyjnych) Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty określa przepisy dotyczące bezpieczeństwa w szkołach i przedszkolach, w tym zasady dotyczące odzieży roboczej dla pracowników.
Pracodawcy mają obowiązek dostarczyć pracownikom odpowiednią odzież roboczą i ochronną w zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz występujących zagrożeń. Natomiast wydawanie odzieży powinno być regulowane wewnętrznymi zasadami w firmie, które uwzględniają przepisy prawa.
Podsumowując, kluczowym kryterium rozgraniczenia jest funkcjonalność i przeznaczenie danego elementu. Jeśli element odzieży ma na celu ochronę przed konkretnym zagrożeniem, jest klasyfikowany jako ŚOI. Odzież robocza to ogólne ubrania, które zapewniają komfort i minimalną ochronę. Natomiast ŚOI są specjalistyczne i skoncentrowane na ochronie przed zagrożeniami. Dlatego też buty gumowe mogą być zarówno odzieżą roboczą, jak i SOI, w zależności od ich przeznaczenia. Ważne jest, aby ocenić, jakie zagrożenia mogą wystąpić w danym środowisku pracy i odpowiednio dobrać środki ochrony.
mgr Karolina Walas główny specjalista ds. BHP