Czy przeglądy okresowe maszyn są wymagane dla: tokarki, wiertarki, piły i prasy? Kto wykonuje przeglądy tych urządzeń oraz jakie uprawnienia powinna posiadać dana osoba?
Które maszyny podlegają okresowym przeglądom? okresowe, kontrole dotyczą wszystkich maszyn i innych urządzeń technicznych, w tym tokarek, wiertarek, pił, pras (maszyny szczególnie niebezpieczne), a także narzędzi ręcznych i sprzętu do prac na wysokości. Zapisy aktów prawnych dotyczących przeprowadzania przeglądów, kontroli nie dzielą maszyn, urządzeń technicznych na te, które przeglądom podlegają i te, których przeglądy okresowe nie dotyczą.
Czytaj także: Obowiązek przeprowadzania przeglądów okresowych maszyn i urządzeń>>>
części, podzespoły wszystkich maszyn, urządzeń i narzędzi zużywają się podczas normalnej eksploatacji, a szybciej te narażone na eksploatację intensywną czy działanie czynników zewnętrznych.
pracodawca jest zobowiązany zapewnić, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy. W szczególności zabezpieczały pracownika przed urazami, działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem, działaniem drgań mechanicznych i promieniowania oraz szkodliwym i niebezpiecznym działaniem innych czynników środowiska pracy,
maszyny i inne urządzenia techniczne powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przez cały okres ich użytkowania.
Czytaj także: Jaka jest częstotliwość przeglądu elektronarzędzi i jak powinien on wyglądać>>>
Przepisy nie podają wymagań kwalifikacyjnych dla osób dokonujących kontroli takich maszyn jak: tokarki, wiertarki, piły czy prasy pod względem ich sprawności technicznej, ani też pod kątem spełnienia przez nie wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Natomiast wskazują, że kontroli dokonują jednostki działające na podstawie odrębnych przepisów (np. Dozoru Technicznego) albo osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje.
znać budowę i sposób użytkowania kontrolowanych maszyn, urządzeń, sprzętu;
wiedzieć, co należy kontrolować;
znać sposoby przeprowadzania kontroli, np. jak sprawdzić skuteczność osłon i innych zabezpieczeń a jak sprawność działania układów zasilania i sterowania;
posiadać stosowne doświadczenie zawodowe;
mieć aktualne szkolenie okresowe bhp.
kierownicy (mistrzowie) poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu,
technolodzy produkcji.
inni specjaliści, w tym mechanik, elektryk, energetyk.
specjalista (inspektor) bhp,
osoba nadzoru z danej komórki organizacyjnej,
specjalista czy specjaliści techniczni,
przedstawiciel załogi użytkującej dany rodzaj maszyn, urządzeń technicznych.
Pracownicy dokonujący przeglądów powinni być upoważnieni przez pracodawcę w formie, np. ustalenia organizacyjnego, czy jednorazowego polecenia służbowego.
W przypadku urządzeń energetycznych, osoby dokonujące przeglądu (uczestniczące w pracach zespołu) powinny posiadać aktualne kwalifikacje energetyczne.
Wyniki kontroli muszą być rejestrowane i przechowane do dyspozycji zainteresowanych organów – zwłaszcza nadzoru i kontroli warunków pracy – przez okres 5 lat od dnia zakończenia tych kontroli. Dokumentem potwierdzającym przeprowadzenie przeglądu może być protokół z przeglądu, kontroli konkretnej maszyny lub grupy maszyn podpisany przez wszystkie osoby biorące udział w kontroli, przeglądzie.
Podstawa prawna
art. 215, art. 216. art. 217, art. 218, art. 23711a § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1510 ze zm.),
§ 39, § 39a, § 40.1, § 51.1, § 57 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650),
§ 3, § 19, § 26, § 27, § 28 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 ze zm.),
§ 1, § 3, § 29.3 oraz zał. Nr 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. z 2008 r. nr 199, poz. 1228),
rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 1 lipca 2022 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz.U. 2022 poz. 1392).
Lesław Zieliński były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pracy, rejestrowany audytor pomocniczy SZBP wg ISRS