Gdzie szukać oszczędności na ogrzewaniu pomieszczeń pracy przy zachowaniu komfortowych warunków pracy?

W wielu firmach, w okresie jesienno-zimowy, pracodawcy zastanawiają się, jak zapewnić na stanowisku pracy temperaturę zgodną z obowiązującymi przepisami. Jednocześnie starają się obecnie zaoszczędzić na ogrzewaniu pomieszczeń pracy. Jest to możliwe! Natomiast nie zawsze minimalna temperatura wskazana w przepisach będzie równoznaczna z zapewnieniem komfortowych warunków pracy. Trudne warunki pracy mają znaczny wpływ na produktywność i zaangażowanie pracowników. Co mówią przepisy o minimalnej temperaturze, jaką pracodawca ma obowiązek zapewnić w pomieszczeniu pracy? Jakie straty finansowe może przynieść nadmierna oszczędność na ogrzewaniu? W jaki sposób można uchronić obiekt przed wychłodzeniem? Odpowiedzi na takie oraz inne pytania można znaleźć w tym artykule.

Informacje zawarte w tym artykule pozwolą Ci: • zapewnić na stanowiskach pracy co najmniej minimalną temperaturę wymaganą przepisami, • ocenić czy minimalna temperatura na stanowisku pracy jest wystarczająca, aby zapewnić pracownikom komfortowe warunki pracy, • sporządzić listę potencjalnych ryzyk i strat mogących być wynikiem nieprzemyślanych oszczędności na ogrzewaniu pomieszczeń pracy, • podjąć próbę wdrożenia w przedsiębiorstwie działań oszczędnościowych przy jednoczesnym zachowaniu komfortowych warunków pracy. Jaką minimalną temperaturę ma obowiązek zapewnić pracodawca na stanowisku pracy? Aktualne przepisy jasno precyzują obowiązki pracodawców w zakresie zapewnienia minimalnej temperatury na stanowisku pracy. Pracodawca ma obowiązek zapewnić w pomieszczeniach pracy temperaturę dopasowaną do rodzaju wykonywanej pracy biorąc pod uwagę stosowane metody pracy oraz wysiłek fizyczny niezbędny do jej wykonywania.

Zgodnie z wytycznymi metody Lehmana, pracą lekką jest praca związana z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny u kobiet w przedziale 837-2930 kJ, u mężczyzn 1256-3350 kJ. Poziom wydatku energetycznego można określić wspomnianą już tabelaryczną metodą Lehmana lub np. miernikiem typu MWE, który wykorzystuje zależność między wentylacją płuc, zużyciem tlenu a wydatkiem energetycznym.

Ważne Temperatura w pomieszczeniach pracy nie może być niższa niż 14°C, jedynym wyjątkiem są względy technologiczne, które mogą wymagać niższej temperatury otoczenia. W przypadku, kiedy pracownicy wykonują lekką pracę fizyczną i/lub są to pomieszczenia biurowe, temperatura nie powinna być niższa niż 18°C. Czy minimalna temperatura pracy jest jednoznaczna z zapewnieniem komfortu pracy? Podane poziomy temperatury w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bhp są wartościami minimalnymi, które pracodawca musi zapewnić. Nie są to wartości dzięki którym zawsze utrzymany zostanie komfort cieplny na stanowisku pracy.

Uwaga! Temperatura w miejscu pracy wpływa na wydajność, samopoczucie oraz zdrowie pracownika. Według specjalistów z Instytutu Medycyny Pracy optymalna temperatura w miejscu pracy wynosi: • 20-22,8 °C – zimą, podczas pracy lekkiej lub siedzącej, • 23,9-26,7 °C – latem podczas pracy lekkiej lub siedzącej, • 18,3 -26,7 °C – podczas pracy fizycznej średnio ciężkiej, • 15,5 °C – podczas pracy fizycznej bardzo ciężkiej.

Przedstawione parametry odbiegają od wartości minimalnych wymaganych przepisami prawnymi. Dlatego pracodawcy bardzo często spotykają się z sytuacją, kiedy pomimo zapewnienia temperatury minimalnej na stanowisku pracy, pracownicy alarmują, że warunki pracy są dla nich uciążliwe ze względu na zbyt niską temperaturę otoczenia. Nie jest to sytuacja dziwna, ponieważ odczuwanie zimna jest bardzo indywidualną sprawą. Może zależeć od wieku, poziomu tkanki tłuszczowej, poziomu stresu, stosowanej diety itd., czynników jest wiele. Zatrudniając kilkadziesiąt osób normalnym jest to, że nie każda osoba tak samo będzie reagowała na niską temperaturę, co oznacza, że przepisowe 14°C lub 18°C będzie różnie odczuwane przez określoną grupę ludzi.

Czy ograniczenie zużycia paliwa grzewczego generuje tylko wyłącznie oszczędności?

Mniejsze zużycie paliwa grzewczego na pewno przyniesie oszczędności, których dowodem będą mniejsze rachunki do zapłaty. Natomiast czy obok tych oszczędności, jednocześnie nie powstają inne nie do końca zauważalne koszty? Poniżej przedstawiam listę przykładowych dodatkowych kosztów, które mogą być skutkami utrzymywania niskich temperatur na stanowiskach pracy w ramach oszczędności: • Narastająca absencja chorobowa wśród pracowników – są to koszty zwolnień lekarskich. • Obniżenie zdolności produkcyjnych ze względu na absencję chorobową – ostatecznie skutkuje to niewywiązaniem się z zapewnienia ciągłości dostaw klientom, są to koszty mogące przewyższać oszczędność uzyskaną dzięki ograniczeniu ogrzewania pomieszczeń pracy. • Przestoje w użytkowaniu maszyn związane z absencją chorobową pracowników lub wstrzymaniem zamówień klientów – w tej sytuacji pracodawca może nie utrzymać założonego czasu zwrotu z inwestycji, co prowadzi przeciągnięciem się w czasie zaplanowanych korzyści finansowych. • Praca w zbyt niskiej temperaturze również może być jedną z przyczyn wypadku – pojawiają się tutaj ponownie koszty zwolnień lekarskich. • Koszty kontroli organów nadzoru nad warunkami pracy – każdego roku pracownicy składają do Państwowej Inspekcji Pracy wiele skarg w związku z trudnymi warunkami pracy. • Odstąpienie pracowników od pracy – pracownicy mogą skorzystać ze swojego prawa i odmówić pracy, jeżeli na stanowisku panuje zbyt niska temperatura, jest to czas bezproduktywności pracownika, czyli kolejne koszty dla pracodawcy. • Zwiększona ilość reklamacji produktu, błędy jakościowe – praca w zbyt niskiej temperaturze ma wpływ na wydajność pracownika, jego koncentrację i uwagę w czasie pracy.

W dostępnych publikacjach można znaleźć informacje o przeprowadzonych badaniach udowadniających, że pracownicy wykonujący pracę w komfortowej temperaturze popełniają mniej błędów niż pracownicy realizujący swoje obowiązki zawodowe w niższych temperaturach.

Przykłady realnych strat firmy, które mogą być skutkiem działań oszczędności na ogrzewaniu pomieszczeń pracy Odnosząc się do powyższych punktów, prezentujemy poniżej przykłady realnych strat firmy, które mogą być skutkiem oszczędności na ogrzewaniu pomieszczeń pracy kosztem warunki pracy. Absencja chorobowa pracowników prowadząca do problemów z realizacją zamówienia klienta. Każda firma produkcyjna chce zaspokoić całkowicie potrzeby klienta. Aby temu sprostać wiele firm wylicza czas taktu (takt time). Jest to parametr, który określa jak często powinien być wytwarzany produkt, aby wykonać zapotrzebowanie klienta.

Przykład Firma składa odkurzacze, ma dostarczone gotowe elementy, odkurzacz jest składany w 4 osoby, a wymagany takt time to 60s. Absencja chorobowa jednego doświadczonego pracownika na tej linii to strata 25% wydajności dla całego zespołu. Oznacza to, że w trzy osoby, jeden odkurzacz będzie produkowany w około 75s. Może to doprowadzić do problemów z realizacją dostawy do klienta zgodnie z jego zamówieniem. Kierownicy produkcji w takich sytuacjach często przesuwają pracowników między stanowiskami. Jest to jakieś rozwiązanie, natomiast zazwyczaj nie przynosi takich wyników, jak wspólna praca doświadczonego zespołu. Takie rotacje pracowników mogą również wymagać przeprowadzenia badań wstępnych medycyny pracy w związku ze zmianą stanowiska pracy, na którym występują inne czynniki niebezpieczne, szkodliwe lub uciążliwe. Są to kolejne koszty w postaci badań lekarskich. Zwiększona ilość reklamacji produktu, błędy jakościowe. Praca w trudnych, niekomfortowych warunkach sprzyja popełnianiu błędom. Każdy produkt musi spełniać określone wymagania jakościowe. Zapewnienie zgodności z tymi wymaganiami często zależy od pracowników składających, tworzących wyrób. Praca w zbyt niskiej temperaturze sprzyja dekoncentracji i szybszemu zmęczeniu, popełnianie błędów w tej sytuacji jest normalnym objawem. Reklamacja zwrócona do producenta musi zostać rozpatrzona. Należy poświęcić czas pracowników oraz odpowiednie inne zasoby, aby ocenić czy złożona reklamacja klienta jest zasadna.

Wzrost ilości reklamowanych produktów jest zdecydowanie wartością ujemną dla przedsiębiorstwa. Ma to również wpływ na reputację firmy na rynku. Powstrzymanie się pracowników od wykonywania pracy ze względu na niezgodne z przepisami warunki pracy. Każda niezaplanowana przerwa w pracy pracownika jest stratą finansową dla pracodawcy. Opuszczenie linii produkcyjnej przez pracowników, ze względu na warunki BHP jest jednoznaczne z zatrzymaniem ciągłości produkcji. Inaczej mówiąc firma w tym momencie ponosi tylko wyłącznie straty.

Przestoje maszyn związane z brakiem kompetentnych operatorów przebywających na zwolnieniach chorobowych. Zakup maszyny produkcyjnej dla zakładu pracy to wydatek inwestycyjny mający zawsze określony czas zwrotu. Nieużytkowanie maszyny wydłuża założony czas zwrotu z inwestycji, co może skutkować przesunięciem w czasie kolejnych planowanych inwestycji. Takie ruchy wpływają negatywnie na finansową kondycję firmy. Przykładowe sposoby działań, które mogą wspomóc zaoszczędzić na ogrzewaniu prey jednoczesnym zapewnieniu właściwych warunków pracy Przedstawione poniżej działania mogą wspomóc zakłady pracy dążące do ograniczenia zużycia mediów takich jak gaz, energia elektryczna przy jednoczesnym zachowaniu dostatecznych warunków pracy.

Termowizja budynku Termowizja budynku to badanie, za pomocą którego sprawdza się ocieplenie budynku, jego stan techniczny oraz ogólną ciepłotę pomieszczeń. Badanie pozwala sprawdzić z jakiego powodu z budynku ucieka ciepło. Może wykazać nieszczelności w ścianach, oknach itd., zlokalizować wady instalacji grzewczej. Raport z termowizji budynku pozwoli pracodawcy zaplanować listę działań, dzięki którym straty ciepła w budynku będą zdecydowanie mniejsze. Bez wątpienia pomoże to zmniejszyć koszty ogrzewania przy jednoczesnym zapewnieniu komfortowych warunków pracy. Utrzymywanie w okresie jesienno-zimowym drzwi i bram magazynowych w pozycji zamkniętej.

Zdarza się, że w zakładach pracy niektóre drzwi i bramy magazynowe są utrzymywane przez cały rok w pozycji otwartej ze względu na ich częste użytkowanie. Stosowanie tej praktyki jesienią i zimą na pewno ma wpływ na szybsze wychłodzenie się miejsc pracy. Zmiana tego nawyku w trakcie trwania okresu najzimniejszego, nie wymaga dużych nakładów pracy. Wystarczy, że kadra zarządzająca zrobi obchód całego obiektu i zlokalizuje otwory drzwiowe lub inne, które należy utrzymywać przez kilka miesięcy jesienno-zimowych w pozycji zamkniętej. Opisane działanie może wydawać się dosyć błahe i mało skuteczne, natomiast patrząc na to szerzej może bardzo pomóc.

Przykład Wystarczy wyobrazić sobie magazyn, który posiada 20 bram magazynowych z czego 8 z nich jest stale otwarta, bo co 40 min podstawia się auto dostawcze, dlatego w opinii pracowników magazynu zamykanie tych bram nie ma większego sensu. W tej sytuacji zimne powietrze przedostaje się do pozostałej części budynku, powodując odczucie zimna u osób których praca jest mniej aktywna. Kurtyny paskowe.

W ścianach dzielących hale produkcyjne na różne obszary, można spotkać otwory technologiczne które w okresie zimowym mogą być punktem wychładzającym hale. Jednym z prostych rozwiązań stosowanych prze pracodawców, jest zakrycie tych otworów (jeżeli technologia pracy na to pozwala) kurtynami paskowymi. Kurtyny paskowe ograniczają przeciągi oraz obniżają poziom uciążliwego hałasu. Automatyzacja oświetlenia ogólnego i stanowiskowego. Przebywając w różnych obiektach można zauważyć, że w pomieszczeniach, w których aktualnie nie przebywają żadne osoby, włączone jest oświetlenie. Taka sytuacja to bardzo dobry przykład korzystania z energii elektrycznej w momencie, kiedy nie ma takiej potrzeby. Co raz popularniejszym rozwiązaniem jest wymiana oświetlenia na oświetlenie LED wraz z systemem automatycznego sterowania. Taki system oświetlenia funkcjonuje tylko kiedy powinien. Wyłącza światło, jeżeli w pomieszczeniu nie przebywają żadne osoby lub załącza, kiedy jest to niezbędne. Rozwiązanie to przyniesie gwarantowane oszczędności w porównaniu do tradycyjnego rozwiązania. Ważne Należy mieć na uwadze, że wymiana oświetlenia na LED oraz jego automatyzacja to forma inwestycji z określonym okresem zwrotu.

Dobre nawyki i dyscyplina personelu

Nie od razu każdy pracodawca będzie gotów wprowadzać skuteczne działania, które wymagają na początku dużego nakładu finansowego. Dlatego trzeba pamiętać, że istnieją również działania organizacyjne. Warto zastanowić się nad wdrożeniem kampanii mającej na celu propagowanie oszczędzania zużycia energii elektrycznej oraz działań ograniczających wychłodzenie obiektu. Można to robić małymi prostymi krokami, np.: • gaszenie światła po wyjściu z pomieszczenia, • korzystanie ze światła sztucznego, kiedy to jest potrzebne, • wyłączanie nieużywanego sprzętu z zasilania, • wyłączanie rozdzielnic działowych po zakończeniu pracy, • zamykanie drzwi, bram magazynowych itd. w celu zmniejszenia przepływu zimnego powietrza przez pomieszczenia, hale itd.. • Zakłady pracy organizują również konkursu na np. najlepszy pomysł oszczędnościowy w danym zakresie. Wygraną może być nagroda rzeczowa.

Podsumowanie Aktualny czas to trudny moment dla pracodawców. Wysokie koszty prowadzenia biznesu zmuszają właścicieli firm do szukania oszczędności wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Jest to całkowicie zrozumiałe działanie. Natomiast nie może się to odbywać kosztem zdrowia pracowników i ich warunków pracy. Pracownicy tworzą organizację i wielu branżach są nie do zastąpienia. Zaoszczędzone finanse przy jednoczesnym braku personelu do pracy ze względu na absencję chorobowe, prowadzi ostatecznie do utraty nadwyżek finansowych. Dlatego programy oszczędnościowe wymagają racjonalnego podejścia i szerokiego spojrzenia.

Podstawa prawna § 30 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650).

Autor: Kamil Szyszkiewicz Inżynier bezpieczeństwa i higieny pracy, absolwent Politechniki Łódzkiej, główny specjalista ds. bhp, wykładowca przedmiotów zawodowych z zakresu bhp. Na co dzień zarządza działem bhp w firmie produkcyjnej z branży meblarskiej. Specjalizuje się w zagadnieniach: wypadków przy pracy, szeroko pojętej oceny ryzyka, zgodności maszyn z wymaganiami minimalnymi, popularyzacji bezpiecznej pracy. Organizator dni bezpieczeństwa oraz uczestnik kilku edycji konkursu Państwowej Inspekcji Pracy „Pracodawca – organizator pracy bezpiecznej”. KIEROWNIK GRUPY WYDAWNICZEJ Alina Sulgostowska REDAKTOR PROWADZĄCA Kinga Grodzicka-Lisek MENEDŻER PRODUKTU Patrycja Kurzątkowska KOORDYNATOR PRODUKCJI Mariusz Jezierski

Back: Health and Safety - Knowledge and Law
View in other languages:Where to look for savings on heating work spaces while maintaining comfortable working conditions? PL * Where to look for savings on heating work spaces while maintaining comfortable working conditions? RU * Where to look for savings on heating work spaces while maintaining comfortable working conditions? DE
Czekaj... / Wait...

Najprawdopodobniej wystąpił błąd. Wygląda na to, że twoja przeglądarka nie spełnia standardów wymaganych przez tą aplikację. Prosimy o aktualizację do nowszej wersji lub użycie innej przeglądarki!

Kompatybilne wersje przeglądarek: Internet Explorer 9+, Mozilla Firefox 24+, Google Chrome 29+, Opera 21+ oraz inne nowoczesne przeglądarki wspierające technologię HTML5.

Zalecamy korzystanie zawsze z najnowszych, w pełni zaktualizowanych wersji przeglądarek!

Nie masz zgodnej przeglądarki? Poniżej znajdziesz linki do instalatorów najbardziej popularnych i zalecanych przeglądarek:
pobierz Mozilla Firefox pobierz Google Chrome pobierz Opera

There was an error. Most likely, your browser does not meet the standards required by the application. Please upgrade to a newer version or use a different browser!

Compatible browsers: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21 + and other modern browsers support HTML5 technology.

We recommend that you always use the latest, fully updated versions of supported browsers!

No compatible browser? Below you will find links to the installers of the most popular and recommended browsers:
download Mozilla Firefox download Google Chrome download Opera


Произошла ошибка. Скорее всего, ваш браузер не соответствует стандартам, требуемым приложением. Обновите версию до новой версии или используйте другой браузер!

Совместимые браузеры: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21 + и другие современные браузеры поддерживают технологию HTML5.

Мы рекомендуем всегда использовать новейшие, полностью обновленные версии поддерживаемых браузеров!

Совместимый браузер отсутствует Ниже вы найдете ссылки на инсталляторы самых популярных и рекомендуемых браузеров:
загрузить Mozilla Firefox загрузить Google Chrome загрузить Opera


Es ist ein Fehler aufgetreten . Höchstwahrscheinlich entspricht Ihr Browser nicht den von der Anwendung geforderten Standards. Bitte aktualisieren Sie auf eine neuere Version oder verwenden Sie einen anderen Browser!

Kompatible Browser: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21+ und andere moderne Browser unterstützen die HTML5-Technologie.

Wir empfehlen, immer die neuesten, vollständig aktualisierten Versionen der unterstützten Browser zu verwenden!

Kein kompatibler Browser? Unten finden Sie Links zu den Installern der beliebtesten und empfohlenen Browser:
Mozilla Firefox herunterladen Google Chrome herunterladen Opera herunterladen


Uruchom mimo to / Run anyway / Запуск в любом случае / Führen Sie sowieso
( Niezalecane, chyba, że jesteś pewna/pewien, że twoja przeglądarka spełnia wymagane standardy / Not recommended unless you are certain that the web browser meets the required standards / Не рекомендуется, если вы не уверены, что веб-браузер соответствует требуемым стандартам / Nicht empfohlen, es sei denn, Sie sind sicher, dass der Webbrowser die erforderlichen Standards erfüllt )