Często zdarza się, że pracownik otrzymujący przydział odzieży i obuwia roboczego na okres 24 miesięcy po 3 lub 5 miesiącach rezygnuje z pracy i zdaje pracodawcy zużyte obuwie i odzież w 20% lub nawet w 40%. Taką odzież lub obuwie pracodawca z reguły nie przekazuje innym pracownikom ze względów higienicznych, często taką odzież, obuwie utylizuje. Zważywszy na powyższe: Czy pracodawca może wprowadzić w swoim Regulaminie pracy zapis dotyczący rozliczenia zużycia przydzielonej odzieży i obuwia roboczego uwzględniający następujące rozwiązanie: W przypadku rozwiązania umowy z pracownikiem przed czasem, na który zostały wydane środki ochrony indywidualne, m.in.: odzież, obuwie, pracodawca potrąca z wynagrodzenia kwotę wynikającą z różnicy wartości zakupionych środków, a ich wartości wynikającej ze zużycia określonej w dniu rozwiązania umowy o pracę. Środki częściowo zużyte pracownik kończący pracę otrzymywałby na własność.
Rozwiązanie, o której mowa w pytaniu, nie jest rekomendowane. Prowadziłoby do sytuacji jednostronnego potrącania z wynagrodzenia stosownej kwoty w związku z rozwiązaniem umowy o pracę przed przewidywanym terminem okresu przydatności do użytku odzieży i obuwia roboczego. Potrącenie byłoby możliwe dopiero w sytuacji, gdyby pracownik nie rozliczył się z przydzielonego obuwia oraz odzieży roboczej.
Czytaj także: Brak obuwia roboczego może być pośrednią przyczyną wypadku przy pracy>>>
Rolą pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Wiąże się to z szeregiem obowiązków związanych z wyposażeniem pracownika nie tylko w odpowiednie narzędzia umożliwiające wykonywanie umówionych zadań, jak również, tam gdzie jest to wymagane, we właściwą odzież roboczą. Problematyka związana z zapewnieniem takiej odzieży uregulowana jest w art. 2377 § 1 kodeksu pracy. Zgodnie Z tym przepisem pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach: • jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu; • ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Czytaj także: Inspektor sanitarny może nakazać wyposażenie pracownika w obuwie robocze.>>>
Przepisy przewidują możliwość zakończenia współpracy przebiegającej na podstawie stosunku pracy. Dotyczą one rozwiązania stosunku pracy i nie ograniczają możliwości wypowiadania umów o pracę w kontekście zużycia lub braku zużycia przydzielonej środków ochronnych. Inaczej mówiąc zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mają prawo rozwiązać umowę o pracę niezależnie od poziomu wykorzystania przydzielonych wcześniej odzieży oraz obuwia roboczego.
W takiej sytuacji pracodawca ma dylemat w zakresie zagospodarowania częściowo zużytych środków ochronnych, które tak czy inaczej są własnością zakładu pracy.
Proponowane w pytaniu rozwiązanie regulaminowe, na podstawie którego w przypadku rozwiązania umowy z pracownikiem przed czasem, na który zostały wydane środki ochrony indywidualne, m.in.: odzież, obuwie, pracodawca potrąca z wynagrodzenia kwotę wynikającą z różnicy wartości zakupionych środków, a ich wartości wynikającej ze zużycia określonej w dniu rozwiązania umowy o pracę nie ma pokrycia w obowiązujących przepisach. Nawet przyjmując, że środki ochronne częściowo zużyte przechodziłyby na własność pracownika. Nie ma bowiem mowy, aby pracodawca jednostronnie, bez zgody pracownika, pracodawca dokonywał potrącenia w powyższym zakresie.
Czytaj także: Kilku użytkowników odzieży i obuwia roboczego lub środków ochrony indywidualnej>>>
Sytuacja, w której pracodawca jednostronnie potrącałby z wynagrodzenia pracownika określoną kwotę w związku z zakończeniem stosunku pracy przed upływem ważności (przydatności do użytku) obuwia roboczego oraz odzieży roboczej, z całą pewnością zostałaby zakwestionowana przez inspektora pracy.
Podstawa prawna: • art. 2377-9 Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1510). Autor:Sebastian Kryczka prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania