PRACE NA WYSOKOŚCIjak chronić się przed upadkiem z wysokości

prace na wysokości

Upadki z wysokości stanowią aż 70% wypadków śmiertelnych, do jakich dochodzi podczas pracy w budownictwie.

Jakie są najczęstsze przyczyny wypadków?

Jak zapewnić bezpieczeństwo podczas prac na wysokości?

Pobierz artykuł w formacie PDF

1 metr nad ziemią,czyli kiedy mówimy o pracy na wysokości

Każda praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na  wysokości co najmniej 1 metra nad poziomem podłogi lub ziemi w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z późniejszymi zmianami definiowana jest jako praca na wysokości. To samo rozporządzenie prace na wysokości zalicza do prac szczególnie niebezpiecznych z uwagi na to, że następstwa tych wypadków to zazwyczaj poważne urazy czy śmierć pracowników. Z tego względu środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości zaliczane są do kategorii III, czyli są to takie produkty, które stanowią ochronę przed zagrożeniem utraty życia lub przed zagrożeniami, które mogą powodować poważne i nieodwracalne uszkodzenia zdrowia,
a których natychmiastowych skutków działania użytkownik nie jest w stanie stwierdzić w odpowiednim czasie. Do prac na wysokości nie zalicza się jednak prac wykonywanych na powierzchni, niezależnie od wysokości, jeżeli powierzchnia ta jest:

  • osłonięta ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi;
  • wyposażona w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.

Jakie prace zaliczane są do wykonywanych
na wysokości?

Dane statystyczne dotyczące wypadków w Polsce pokazują, że upadki z wysokości zdarzają się najczęściej w budownictwie, ale również
w przemyśle stoczniowym, handlu i usługach, transporcie, przemyśle spożywczym i maszynowym oraz w rolnictwie. Przebywanie
na wysokości wiąże się z wykonywaniem różnych prac, z których można wyróżnić między innymi:

  • prace przy budowie lub rozbiórce budynków, hal i innych obiektów,
  • prace związane z ocieplaniem, tynkowaniem, malowaniem budynków,
  • prace na dachach (budowa, naprawy, sprzątanie, odśnieżanie),
  • budowa, konserwacja, remonty mostów, wiaduktów itp.,
  • prace na słupach oświetleniowych wysokiego napięcia
    i masztach antenowych,
  • prace związane z czyszczeniem i myciem okien,
  • prace przy pielęgnacji i ścince drzew.

To są główne przyczyny wypadków

Przyczyny wypadków, do których dochodzi podczas wykonywania prac na wysokości, według danych z GUS można podzielić na następujące grupy:

  • wypadki związane z niewłaściwym stanem maszyn, urządzeń
    i materiałów,
  • wypadki wynikające z niewłaściwej organizacji pracy,
  • wypadki powodowane nieprawidłowym zachowaniem
    lub stanem psychofizycznym pracowników,
  • wypadki związane z niestosowaniem środków ochrony indywidualnej lub niewłaściwym ich stosowaniem.

Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokościjak się chronić i jak bezpiecznie z niego korzystać?

Jedną z najważniejszych przyczyn upadków z wysokości jest brak lub niewłaściwe stosowanie ŚOI. Często okazuje się, że zastosowane środki zawodzą, ponieważ były uszkodzone, nie zostały poddane wymaganym przeglądom lub też nie były certyfikowane. Część wypadków wiąże się również z nieprawidłowym użyciem środków ochrony przed upadkiem, np. odpięciem linek od szelek bezpieczeństwa lub urządzenia podczas pracy, zmianą punktu zakotwiczenia linki bezpieczeństwa w nieodpowiednim momencie, niewłaściwym kotwiczeniem uprzęży (np. do elementów kruchych lub mogących się przesunąć), niezachowaniem odpowiedniej wolnej przestrzeni potrzebnej do powstrzymania upadku oraz innymi czynnikami. Wśród środków chroniących przed upadkiem z wysokości można wyróżnić trzy grupy: szelki bezpieczeństwa (uprzęże), podsystem łącząco-amortyzujący, podzespół kotwiczący.

Szelki bezpieczeństwa

Szelki bezpieczeństwa stanowiące ochronę dla pracownika wykonane są zgodnie z normą EN361. Ich podstawowym zadaniem jest utrzymanie ciała człowieka w trakcie spadania oraz bezpieczne rozłożenie sił dynamicznych towarzyszących powstrzymywaniu spadania. Z uwagi na rodzaj zaczepu wśród szelek można wyróżnić m.in. szelki z zaczepem grzbietowym (np. OUP-KRM-FBH-A, OUP-KRM-FBH-PSBS), posiadające dwa pierścienie: piersiowy i grzbietowy (np. OUP-KRM-FBH-2) czy takie, które dodatkowo mają zaczep nad głową (np. OUP-KRM-FBH-3).

OUP-KRM-FBH-2OUP-KRM-FBH-2
OUP-KRM-FBH-AOUP-KRM-FBH-A
OUP-KRM-FBH-PSBSOUP-KRM-FBH-PSBS
OUP-KRM-FBH-3OUP-KRM-FBH-3

Podsystem łącząco-amortyzujący

Elementy łącząco-amortyzujące łączą szelki bezpieczeństwa, w które ubrany jest użytkownik, z punktem zakotwiczenia. W przypadku, gdy nastąpi spadanie, podzespół łącząco-amortyzujący musi zatrzymać upadek oraz złagodzić siłę powstającą w czasie wyhamowania upadku. Podzespół łącząco-amortyzujący pochłania energię kinetyczną i ogranicza siłę udarową do bezpiecznej wartości (poniżej 6 kN), eliminując zagrożenie wystąpienia niebezpiecznych dla organizmu następstw nagłej utraty prędkości spadania. Wśród elementów łącząco-amortyzujących wyróżniamy:

Zatrzaśniki

Są podstawowym elementem łączącym, dla których wymagania określa norma EN362. Z uwagi na kształt można wyróżnić zatrzaśniki owalne, typu delta czy typu gruszka, natomiast z uwagi na typ zamka zatrzaśniki dzielą się na automatyczne (np. OUP-KRM-K-QTL-15; OUP-KRM-K-QTL-A) lub zakręcane na śrubę (np. OUP-KRM-K-SL).

OUP-KRM-K-SLOUP-KRM-K-SL
OUP-KRM-K-QTL-15OUP-KRM-K-QTL-15
OUP-KRM-K-QTL-AOUP-KRM-K-QTL-A

Linki bezpieczeństwa

Są jednym z głównych składników łączących w systemie powstrzymywania spadania. Linki bezpieczeństwa zgodne są z normą EN354 (np. OUP-KRM-RL-A, OUP-KRM-RL-B, OUP-KRM-WL-B). Norma określa m.in. długość linki, która razem z zatrzaśnikami i systemem amortyzującym nie może przekroczyć 2 m.

OUP-KRM-RL-AOUP-KRM-RL-A
OUP-KRM-RL-BOUP-KRM-RL-B
OUP-KRM-WL-BOUP-KRM-WL-B

Amortyzatory

Są to urządzenia wykonane zgodnie z normą EN355, których zadaniem jest wydłużenie drogi hamowania, dzięki czemu siła uderzeniowa spada poniżej wartości 6kN. Podczas powstrzymywania spadania amortyzator zmienia swoją długość, przez co również długość potencjalnego upadku stosownie się zwiększa. Wśród amortyzatorów można wyróżnić ich różne rodzaje i długości, np. może to być amortyzator z linką jak OUP-KRM-EARL-B (1,5 m), z elastycznym ściągaczem jak OUP-KRM-EWL (2 m) czy też amortyzator z podwójnymi taśmami w kształcie litery Y jak OUP-KRM-EAFWL (1,5 m).

OUP-KRM-EAFWLOUP-KRM-EAFWL
OUP-KRM-EWLOUP-KRM-EWL
OUP-KRM-EARL-BOUP-KRM-EARL-B

Pasy i linki ustalające pozycję podczas pracy

Zabezpieczają one użytkownika w określonej pozycji pracy lub chronią przed osiągnięciem przez niego miejsca, w którym może nastąpić upadek. Zarówno linki ustalające pozycję podczas pracy (np. OUP-KRM-WPLG, OUP-KRM-WPLR), jak i pasy pozycjonujące (np. OUP-KRM-WPB) spełniają wymagania normy EN358. Z uwagi na to, że nie spełniają one wymagań koniecznych dla celów powstrzymywania spadania, niezbędne może być uzupełnienie ich o zbiorowe lub indywidualne środki chroniące przed upadkiem z wysokości.

OUP-KRM-WPLROUP-KRM-WPLR
OUP-KRM-WPBOUP-KRM-WPB
OUP-KRM-WPLGOUP-KRM-WPLG

Urządzenia samozaciskowe

Urządzenia samozaciskowe pozwalają na pracę w znacznym oddaleniu od punktu zakotwiczenia i dzielą się na te ze sztywną prowadnicą, które są zgodne z  normą EN353-1 oraz te z giętką prowadnicą (np. OUP-KRM-FAA, OUP-KRM-FAB), dla których wymagania określa norma EN353-2.

OUP-KRM-FABOUP-KRM-FAB
OUP-KRM-FAAOUP-KRM-FAA

Urządzenia samohamowne

Spełniają one rolę podobną jak linki z urządzeniami samozaciskowymi, a wymagania dla tych urządzeń określa norma EN360. Dzięki zastosowaniu urządzeń samohamownych jak OUP-KRM-RFAB6 czy OUP-KRM-RFAB10 użytkownik może swobodnie przemieszczać się w polu pracy

OUP-KRM-RFAB6OUP-KRM-RFAB6
OUP-KRM-RFAB10OUP-KRM-RFAB10

Podzespół kotwiczący

Punkt kotwiczący stanowi pierwsze i kluczowe ogniwo indywidualnego systemu ochrony przed upadkiem. Jest on związany ze stanowiskiem pracy, a jego zadaniem jest zaczepienie podzespołu łącząco-amortyzującego do konstrukcji nośnej. Wymagania, jakie musi spełniać punkt kotwiczący, określa norma EN795. Punkty kotwiczące mogą być stałe (np. systemy poziome z liną stalową, słupki kotwiczące) oraz  przenośne (statywy bezpieczeństwa np. OUP-KRM-TRIPOD, włókiennicze, poziome liny kotwiczące, zaczepy linkowe, zaczepy taśmowe, belki zaczepowe). Punkty kotwiczące muszą być połączone ze  stałymi elementami konstrukcji, które posiadają odpowiednią wytrzymałość i  stabilność.

OUP-KRM-TRIPODOUP-KRM-TRIPOD

Przykładowe zestawy środków chroniących przed upadkiem z wysokości

Zestaw
do pracy na rusztowaniach
OUP-KRM-FBH-COUP-KRM-FBH-C
OUP-KRM-EAFRLOUP-KRM-EAFRL
Zestaw standardowy
do zastosowania w przemyśle
OUP-KRM-FBH-VOUP-KRM-FBH-V
OUP-KRM-EAFRLOUP-KRM-EAFRL
Zestaw przytrzymujący
OUP-KRM-FBH-COUP-KRM-FBH-C
OUP-KRM-WPLROUP-KRM-WPLR
Zestaw do mycia okien
OUP-KRM-FBH-PSBSOUP-KRM-FBH-PSBS
OUP-KRM-K-SLOUP-KRM-K-SL
OUP-KRM-EARL-BOUP-KRM-EARL-B
Zestaw zejściowy
OUP-KRM-FBH-VOUP-KRM-FBH-V
OUP-KRM-TRIPODOUP-KRM-TRIPOD
OUP-KRM-RFAB10OUP-KRM-RFAB10
OUP-KRM-WINCHOUP-KRM-WINCH
Zestaw ratunkowy
OUP-KRM-FBH-VOUP-KRM-FBH-V
OUP-KRM-WPLGOUP-KRM-WPLG
OUP-KRM-FAAOUP-KRM-FAA
OUP-KRM-RAL1420OUP-KRM-RAL1420
OUP-KRM-K-SLOUP-KRM-K-SL
Zestaw asekuracyjny 1
OUP-KRM-FBH-AOUP-KRM-FBH-A
OUP-KRM-EABRLWSHOUP-KRM-EABRLWSH
OUP-KRM-RL-BOUP-KRM-RL-B
Zestaw asekuracyjny 2
OUP-KRM-FBH-BOUP-KRM-FBH-B
OUP-KRM-WPLROUP-KRM-WPLR
Zestaw asekuracyjny 3
OUP-KRM-FBH-AOUP-KRM-FBH-A
OUP-KRM-EARL-COUP-KRM-EARL-C
OUP-KRM-WL-AOUP-KRM-WL-A
OUP-KRM-K-SLOUP-KRM-K-SL
Zestaw asekuracyjny 4
OUP-KRM-FBH-COUP-KRM-FBH-C
OUP-KRM-EAWLWHOUP-KRM-EAWLWH
Zestaw asekuracyjny 5
OUP-KRM-FBH-VOUP-KRM-FBH-V
OUP-KRM-RAL1420OUP-KRM-RAL1420
OUP-KRM-FABOUP-KRM-FAB
Back: Health and Safety - Knowledge and Law
View in other languages:Work at height PL * Work at height RU * Work at height DE
Czekaj... / Wait...

Najprawdopodobniej wystąpił błąd. Wygląda na to, że twoja przeglądarka nie spełnia standardów wymaganych przez tą aplikację. Prosimy o aktualizację do nowszej wersji lub użycie innej przeglądarki!

Kompatybilne wersje przeglądarek: Internet Explorer 9+, Mozilla Firefox 24+, Google Chrome 29+, Opera 21+ oraz inne nowoczesne przeglądarki wspierające technologię HTML5.

Zalecamy korzystanie zawsze z najnowszych, w pełni zaktualizowanych wersji przeglądarek!

Nie masz zgodnej przeglądarki? Poniżej znajdziesz linki do instalatorów najbardziej popularnych i zalecanych przeglądarek:
pobierz Mozilla Firefox pobierz Google Chrome pobierz Opera

There was an error. Most likely, your browser does not meet the standards required by the application. Please upgrade to a newer version or use a different browser!

Compatible browsers: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21 + and other modern browsers support HTML5 technology.

We recommend that you always use the latest, fully updated versions of supported browsers!

No compatible browser? Below you will find links to the installers of the most popular and recommended browsers:
download Mozilla Firefox download Google Chrome download Opera


Произошла ошибка. Скорее всего, ваш браузер не соответствует стандартам, требуемым приложением. Обновите версию до новой версии или используйте другой браузер!

Совместимые браузеры: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21 + и другие современные браузеры поддерживают технологию HTML5.

Мы рекомендуем всегда использовать новейшие, полностью обновленные версии поддерживаемых браузеров!

Совместимый браузер отсутствует Ниже вы найдете ссылки на инсталляторы самых популярных и рекомендуемых браузеров:
загрузить Mozilla Firefox загрузить Google Chrome загрузить Opera


Es ist ein Fehler aufgetreten . Höchstwahrscheinlich entspricht Ihr Browser nicht den von der Anwendung geforderten Standards. Bitte aktualisieren Sie auf eine neuere Version oder verwenden Sie einen anderen Browser!

Kompatible Browser: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21+ und andere moderne Browser unterstützen die HTML5-Technologie.

Wir empfehlen, immer die neuesten, vollständig aktualisierten Versionen der unterstützten Browser zu verwenden!

Kein kompatibler Browser? Unten finden Sie Links zu den Installern der beliebtesten und empfohlenen Browser:
Mozilla Firefox herunterladen Google Chrome herunterladen Opera herunterladen


Uruchom mimo to / Run anyway / Запуск в любом случае / Führen Sie sowieso
( Niezalecane, chyba, że jesteś pewna/pewien, że twoja przeglądarka spełnia wymagane standardy / Not recommended unless you are certain that the web browser meets the required standards / Не рекомендуется, если вы не уверены, что веб-браузер соответствует требуемым стандартам / Nicht empfohlen, es sei denn, Sie sind sicher, dass der Webbrowser die erforderlichen Standards erfüllt )