Hałas jest najpowszechniej występującym szkodliwym czynnikiem w środowisku pracy.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznegow 2011 r. w warunkach zagrożenia hałasem pracowało prawie 200 tys. osób.
Według statystyk uszkodzenie słuchu jest trzecią pod względem ilości zachorowań chorobą zawodową.
Hałas, według Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne, oznacza każdy dźwięk, który może doprowadzić do utarty słuchu albo może być szkodliwy dla zdrowia lub zwiększać ryzyko wypadku przy
pracy. Wartość graniczna, po przekroczeniu której hałas zaczyna być szkodliwy ustalona jest na poziomie 80 dB dla 8-godzinnego dnia pracy.
Hałas w miejscu pracy może być emitowany przez wiele źródeł. Przede wszystkim są to maszyny, instalacje, narzędzia, przyrządy oraz inne urządzenia techniczne służące do wykonywania pracy. Do prac charakteryzujących się dużym narażeniem na hałas zalicza się między
innymi: budownictwo, rolnictwo, sektor zbrojeniowy, inżynierię, produkcję żywności i napojów, stolarstwo, odlewnictwo czy rozrywkę.
OBRAŻENIA | 150 | Hamownia silników odrzutowychT |
---|---|---|
140 | Startujący samolot odrzutowy | |
130 | Wystrzał pistoletowy Młot pneumatyczny |
|
120 | Samolot o napędzie śmigłowym Piła mechaniczna Prasa metalu |
|
110 | Nitownica Gwoździownica Roboty strzelnicze Spust surówki |
|
ZAGROŻENIA | 100 | Wylewanie betonu Obora podczas karmienia Piaskowanie |
90 | Ciężarówka Przemysł spożywczy – butelkowanie Przemysł spożywczy – pakowanie Piła taśmowa Pracujący młynek mielący |
Nadmierny hałas jest niezwykle szkodliwym czynnikiem występującym w miejscu pracy prowadzącym do wielu poważnych schorzeń, w tym nawet do trwałej utraty słuchu. Uszkodzenie słuchu jest obecnie jedną z najpowszechniejszych chorób zawodowych. Warto mieć świadomość, że przebywanie w hałasie może powodować nie tylko problemy ze słuchem, ale wpływa negatywnie
także na inne organy oraz na układ nerwowy. Do częstych objawów należą: problemy z głosem, podwyższony stres, choroby układu krążenia oraz choroby neurologiczne. Osoby narażone na hałas skarżą się na problemy ze snem, ciągłe odczuwanie zmęczenia czy brak koncentracji.
Hałas, poza negatywnym wpływem na zdrowie osób w nim przebywających, może również przyczyniać się do zwiększenia ryzyka wystąpienia wypadków w pracy. Dzieje się tak głównie z powodu utrudnionej komunikacji pomiędzy pracownikami, gdyż ustne polecenia czy ostrzeżenia akustyczne mogą być niezrozumiane lub nieusłyszane.
Obowiązkiem pracodawcy jest przeprowadzanie pomiarów wielkości charakteryzujących hałas w środowisku pracy. Częstotliwość wykonywania pomiarów została określona w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Zgodnie z rozporządzeniem pomiary hałasu należy wykonywać:
Przeprowadzone pomiary hałasu są dla pracodawcy podstawą do oceny ryzyka zawodowego ze szczególnym uwzględnieniem m.in. takich czynników jak:
W miejscach pracy, gdzie natężenie hałasu przekracza dopuszczalny poziom konieczne jest stosowanie rozwiązań technicznych. Wśród takich działań można wyróżnić:
Wszystkie wymienione metody ochrony zbiorowej mają za zadanie zredukować hałas u źródła. Tam, gdzie nie jest to możliwe konieczne jest dodatkowe stosowanie ochronników słuchu.
Dla wyeliminowania zagrożeń związanych z hałasem należy stosować środki ochrony indywidualnej, które zredukują hałas do bezpiecznego poziomu.
Jak dobrać właściwą ochronę słuchu?
Używanie ochronników słuchu spełnia swoją rolę tylko wówczas, gdy są one odpowiednio dobrane i stosowane we właściwy sposób. Decydując się na wybór konkretnego ochronnika należy uwzględnić poziom wygłuszenia SNR, czyli uproszczony wskaźnik poziomu redukcji hałasu oraz komfort użytkowania.
Bardzo istotne są także:
Wśród ochronników słuchu wyróżnia się:
A - Nauszniki przeciwhałasowe pasywne oraz aktywne dla których wymogi określa norma EN352-1.
- Nauszniki pasywne nie zawierają elektroniki i służą jedynie do blokowania szkodliwych dźwięków przed przenikaniem do ucha.
- Nauszniki aktywne natomiast wzmacniają dźwięki o niskim natężeniu. Wzmacnianie zmniejsza się stopniowo w miarę zbliżania do poziomu 80 dB i przechodzi w coraz silniejsze tłumienie dźwięków, gdy poziom hałasu jest większy.
Nauszniki mogą różnić się też w zależności od zastosowanego systemu mocowania i wśród nich wyróżnia się:
- nauszniki z pałąkiem nagłownym, np.:
oraz
- nauszniki z pałąkiem nakarkowym, jak w modelach:
B - nauszniki przypinane do hełmu ochronnego., które umożliwiają jednoczesne użytkowanie hełmu ochronneg oraz ochronników słuchu dzięki odpowiedniemu mocowaniu jak w modelach UNIVER-OSY, 3M-PELTOR-X1-H, MSA-OS-EXC-H. Wymagania dla tego rodzaju nauszników określa norma EN352-3.
C - wkładki przeciwhałasowe, które regulowane są przez normę EN352-2. Wyróżniamy wkładki w formie:
- połączonych pałąkiem
(OSZ-BANDBLUE, OSZ-BANDYELLOW)
- pojedyńczych zatyczek
(OSZ, 3M-OS-1100)
- połączonych linką / sznurkiem
(OSZ-LINE, 3M-ULTRAFIT14)
Jednym z obowiązków pracodawcy jest oznaczenie znakami bezpieczeństwa miejsc pracy, w których wielkości charakteryzujące hałas przekraczają wartości NDN. Znaki powinny przestrzegać pracownika o szkodliwości hałasu dla zdrowia (np. Z-340 „Uwaga! Stefa nadmiernego hałasu szkodliwa dla zdrowia” czy ZZ-240-1 „Uwaga! Wysoki poziom hałasu”) oraz informować o obowiązku stosowania ochrony słuchu (np. Z-4N-1 „Stosuj ochronę słuchu”). Jeśli ryzyko wynikające z narażenia na hałas jest szczególnie duże i jest to technicznie wykonalne pracodawca powinien wydzielić specjalne strefy z takimi miejscami.