CZYNNIKI SZKODLIWE
W MIEJSCU PRACY: HAŁAS

prace na wysokości

Hałas jest najpowszechniej występującym szkodliwym czynnikiem w środowisku pracy.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznegow 2011 r. w warunkach zagrożenia hałasem pracowało prawie 200 tys. osób.

Według statystyk uszkodzenie słuchu jest trzecią pod względem ilości zachorowań chorobą zawodową.

Pobierz artykuł w formacje PDF

Czym jest hałas w pracy?

Hałas, według Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne, oznacza każdy dźwięk, który może doprowadzić do utarty słuchu albo może być szkodliwy dla zdrowia lub zwiększać ryzyko wypadku przy

pracy. Wartość graniczna, po przekroczeniu której hałas zaczyna być szkodliwy ustalona jest na poziomie 80 dB dla 8-godzinnego dnia pracy.

Źródła hałasu

Hałas w miejscu pracy może być emitowany przez wiele źródeł. Przede wszystkim są to maszyny, instalacje, narzędzia, przyrządy oraz inne urządzenia techniczne służące do wykonywania pracy. Do prac charakteryzujących się dużym narażeniem na hałas zalicza się między

innymi: budownictwo, rolnictwo, sektor zbrojeniowy, inżynierię, produkcję żywności i napojów, stolarstwo, odlewnictwo czy rozrywkę.



W poniższym zestawieniu zawarte zostały przykładowe źródła hałasu z uwzględnieniem poziomu natężenia emitowanego hałasu:

OBRAŻENIA 150 Hamownia silników odrzutowychT
140 Startujący samolot odrzutowy
130 Wystrzał pistoletowy
Młot pneumatyczny
120 Samolot o napędzie śmigłowym
Piła mechaniczna
Prasa metalu
110 Nitownica
Gwoździownica
Roboty strzelnicze
Spust surówki
ZAGROŻENIA 100 Wylewanie betonu
Obora podczas karmienia
Piaskowanie
90 Ciężarówka
Przemysł spożywczy – butelkowanie
Przemysł spożywczy – pakowanie
Piła taśmowa
Pracujący młynek mielący

Wpływ hałasu na zdrowie

Nadmierny hałas jest niezwykle szkodliwym czynnikiem występującym w miejscu pracy prowadzącym do wielu poważnych schorzeń, w tym nawet do trwałej utraty słuchu. Uszkodzenie słuchu jest obecnie jedną z najpowszechniejszych chorób zawodowych. Warto mieć świadomość, że przebywanie w hałasie może powodować nie tylko problemy ze słuchem, ale wpływa negatywnie

także na inne organy oraz na układ nerwowy. Do częstych objawów należą: problemy z głosem, podwyższony stres, choroby układu krążenia oraz choroby neurologiczne. Osoby narażone na hałas skarżą się na problemy ze snem, ciągłe odczuwanie zmęczenia czy brak koncentracji.

Hałas a wypadki

Hałas, poza negatywnym wpływem na zdrowie osób w nim przebywających, może również przyczyniać się do zwiększenia ryzyka wystąpienia wypadków w pracy. Dzieje się tak głównie z powodu utrudnionej komunikacji pomiędzy pracownikami, gdyż ustne polecenia czy ostrzeżenia akustyczne mogą być niezrozumiane lub nieusłyszane.

Pomiary hałasu i ocena ryzyka zawodowego

Obowiązkiem pracodawcy jest przeprowadzanie pomiarów wielkości charakteryzujących hałas w środowisku pracy. Częstotliwość wykonywania pomiarów została określona w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Zgodnie z rozporządzeniem pomiary hałasu należy wykonywać:

  • nie później niż 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności
    (wyniki należy przechowywać przez okres 3 lat),
  • co najmniej raz w roku jeśli ostatnie pomiary hałasu wykazały, że co najmniej jeden z nich przekracza 0,5 wartości NDN
    (najwyższe dopuszczalne wartości charakteryzujące hałas i drgania mechaniczne),
  • co najmniej raz na dwa lata jeśli ostatnie pomiary hałasu wykazały, że co najmniej jeden z nich przekracza 0,2 wartości NDN,
  • każdorazowo, gdy nastąpiły zmiany w wyposażeniu technicznym mogące mieć wpływ na zmianę poziomu emitowanego hałasu.

Przeprowadzone pomiary hałasu są dla pracodawcy podstawą do oceny ryzyka zawodowego ze szczególnym uwzględnieniem m.in. takich czynników jak:

  • poziom i rodzaj narażenia,
  • czas trwania narażenia,
  • wartości NDN i progi działania,
  • skutki dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników,
  • dostępność środków ochrony indywidualnej.

Techniczne środki ograniczania hałasu

W miejscach pracy, gdzie natężenie hałasu przekracza dopuszczalny poziom konieczne jest stosowanie rozwiązań technicznych. Wśród takich działań można wyróżnić:

  • zastępowanie najbardziej hałaśliwych procesów produkcyjnych mniej głośnymi,
  • używanie cichobieżnych urządzeń, maszyn oraz narzędzi,
  • zadbanie o odpowiednią akustykę pomieszczeń,
  • stosowanie dźwiękoizolacyjnych kabin sterowniczych,
  • zastosowanie obudów dzwiękochłonno-izolacyjnych do stłumienia hałasu emitowanego przez maszyny bądź tego rodzaju ekranów do osłony danego stanowiska pracy.

Wszystkie wymienione metody ochrony zbiorowej mają za zadanie zredukować hałas u źródła. Tam, gdzie nie jest to możliwe konieczne jest dodatkowe stosowanie ochronników słuchu.

Ochronniki słuchu

Dla wyeliminowania zagrożeń związanych z hałasem należy stosować środki ochrony indywidualnej, które zredukują hałas do bezpiecznego poziomu.

Jak dobrać właściwą ochronę słuchu?

Używanie ochronników słuchu spełnia swoją rolę tylko wówczas, gdy są one odpowiednio dobrane i stosowane we właściwy sposób. Decydując się na wybór konkretnego ochronnika należy uwzględnić poziom wygłuszenia SNR, czyli uproszczony wskaźnik poziomu redukcji hałasu oraz komfort użytkowania.

Bardzo istotne są także:

  • identyfikacja rodzaju hałasu: stały,zmienny, impulsowy, amplitudowy,
  • wyznaczenie poziom hałasu w miejscu pracy z uwzględnieniem intensywności (dB) oraz częstotliwości (Hz),
  • obliczenie niezbędnej wartości tłumienia przy zachowaniu poziomu dopuszczalnego (80-85 dB),
  • zwrócenie uwagi na możliwość zastosowania ochronnika (tłumienia) w danym paśmie częstotliwości hałasu.

Rodzaje ochronników słuchu

Wśród ochronników słuchu wyróżnia się:

A - Nauszniki przeciwhałasowe pasywne oraz aktywne dla których wymogi określa norma EN352-1.

Rodzaje ochronników słuchu

- Nauszniki pasywne nie zawierają elektroniki i służą jedynie do blokowania szkodliwych dźwięków przed przenikaniem do ucha.


- Nauszniki aktywne natomiast wzmacniają dźwięki o niskim natężeniu. Wzmacnianie zmniejsza się stopniowo w miarę zbliżania do poziomu 80 dB i przechodzi w coraz silniejsze tłumienie dźwięków, gdy poziom hałasu jest większy.


np.: MSA-OS-EXC
MSA-OS-EXC
np.: 3M-PROTAC
3M-PROTAC

Nauszniki mogą różnić się też w zależności od zastosowanego systemu mocowania i wśród nich wyróżnia się:

- nauszniki z pałąkiem nagłownym, np.:

OSCOSC
OSBOSB
3M-PELTOR-X43M-PELTOR-X4

oraz

- nauszniki z pałąkiem nakarkowym, jak w modelach:

OSUOSU
3M-OPTIME3-K3M-OPTIME3-K
3M-OPTIME2-K3M-OPTIME2-K


UNIVER-OSYUNIVER-OSY

B - nauszniki przypinane do hełmu ochronnego., które umożliwiają jednoczesne użytkowanie hełmu ochronneg oraz ochronników słuchu dzięki odpowiedniemu mocowaniu jak w modelach UNIVER-OSY, 3M-PELTOR-X1-H, MSA-OS-EXC-H. Wymagania dla tego rodzaju nauszników określa norma EN352-3.

3M-PELTOR-X1-H3M-PELTOR-X1-H
MSA-OS-EXC-HMSA-OS-EXC-H


C - wkładki przeciwhałasowe, które regulowane są przez normę EN352-2. Wyróżniamy wkładki w formie:



- połączonych pałąkiem
(OSZ-BANDBLUE, OSZ-BANDYELLOW)

- pojedyńczych zatyczek
(OSZ, 3M-OS-1100)

- połączonych linką / sznurkiem
(OSZ-LINE, 3M-ULTRAFIT14)



OSZ-BANDBLUEOSZ-BANDBLUE
OSZOSZ
OSZ-LINEOSZ-LINE
OSZ-BANDYELLOW OSZ-BANDYELLOW
3M-OS-11003M-OS-1100
3M-ULTRAFIT143M-ULTRAFIT14

Oznakowanie stref zagrożonych hałasem

Jednym z obowiązków pracodawcy jest oznaczenie znakami bezpieczeństwa miejsc pracy, w których wielkości charakteryzujące hałas przekraczają wartości NDN. Znaki powinny przestrzegać pracownika o szkodliwości hałasu dla zdrowia (np. Z-340 „Uwaga! Stefa nadmiernego hałasu szkodliwa dla zdrowia” czy ZZ-240-1 „Uwaga! Wysoki poziom hałasu”) oraz informować o obowiązku stosowania ochrony słuchu (np. Z-4N-1 „Stosuj ochronę słuchu”). Jeśli ryzyko wynikające z narażenia na hałas jest szczególnie duże i jest to technicznie wykonalne pracodawca powinien wydzielić specjalne strefy z takimi miejscami.



Wróć: Wiedza i Prawo BHP
Zobacz w innych językach:Czynniki szkodliwe w miejscu pracy: hałas EN * Czynniki szkodliwe w miejscu pracy: hałas RU * Czynniki szkodliwe w miejscu pracy: hałas DE
Czekaj... / Wait...

Najprawdopodobniej wystąpił błąd. Wygląda na to, że twoja przeglądarka nie spełnia standardów wymaganych przez tą aplikację. Prosimy o aktualizację do nowszej wersji lub użycie innej przeglądarki!

Kompatybilne wersje przeglądarek: Internet Explorer 9+, Mozilla Firefox 24+, Google Chrome 29+, Opera 21+ oraz inne nowoczesne przeglądarki wspierające technologię HTML5.

Zalecamy korzystanie zawsze z najnowszych, w pełni zaktualizowanych wersji przeglądarek!

Nie masz zgodnej przeglądarki? Poniżej znajdziesz linki do instalatorów najbardziej popularnych i zalecanych przeglądarek:
pobierz Mozilla Firefox pobierz Google Chrome pobierz Opera

There was an error. Most likely, your browser does not meet the standards required by the application. Please upgrade to a newer version or use a different browser!

Compatible browsers: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21 + and other modern browsers support HTML5 technology.

We recommend that you always use the latest, fully updated versions of supported browsers!

No compatible browser? Below you will find links to the installers of the most popular and recommended browsers:
download Mozilla Firefox download Google Chrome download Opera


Произошла ошибка. Скорее всего, ваш браузер не соответствует стандартам, требуемым приложением. Обновите версию до новой версии или используйте другой браузер!

Совместимые браузеры: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21 + и другие современные браузеры поддерживают технологию HTML5.

Мы рекомендуем всегда использовать новейшие, полностью обновленные версии поддерживаемых браузеров!

Совместимый браузер отсутствует Ниже вы найдете ссылки на инсталляторы самых популярных и рекомендуемых браузеров:
загрузить Mozilla Firefox загрузить Google Chrome загрузить Opera


Es ist ein Fehler aufgetreten . Höchstwahrscheinlich entspricht Ihr Browser nicht den von der Anwendung geforderten Standards. Bitte aktualisieren Sie auf eine neuere Version oder verwenden Sie einen anderen Browser!

Kompatible Browser: Internet Explorer 9 +, Mozilla Firefox 24 +, Chrome 29 +, Opera 21+ und andere moderne Browser unterstützen die HTML5-Technologie.

Wir empfehlen, immer die neuesten, vollständig aktualisierten Versionen der unterstützten Browser zu verwenden!

Kein kompatibler Browser? Unten finden Sie Links zu den Installern der beliebtesten und empfohlenen Browser:
Mozilla Firefox herunterladen Google Chrome herunterladen Opera herunterladen


Uruchom mimo to / Run anyway / Запуск в любом случае / Führen Sie sowieso
( Niezalecane, chyba, że jesteś pewna/pewien, że twoja przeglądarka spełnia wymagane standardy / Not recommended unless you are certain that the web browser meets the required standards / Не рекомендуется, если вы не уверены, что веб-браузер соответствует требуемым стандартам / Nicht empfohlen, es sei denn, Sie sind sicher, dass der Webbrowser die erforderlichen Standards erfüllt )